Ekim 2019 – Mayıs 2020 tarihleri arasında ilki gerçekleşecek olan Arter Araştırma Programı, çağdaş sanat alanında çalışan kültür üreticilerinin, içinde yaşadığımız zamana dair kendi bakış açılarını, araştırma yöntemlerini ve ifade dillerini oluşturmalarını desteklemeyi amaçlıyor. Programın, süreç odaklı ve kendiliğinden örgütlenmeyi önemseyen bir yaklaşımla, davet edilen katılımcılar ve program yürütücülerinin işbirliğinde şekillenmesi öngörülüyor; oluşan modeli ve katılımcıların üretimlerini kamu ile buluşturan etkinliklerle sonlanması planlanıyor.
Arter Araştırma Programı katılımcıları, Arter sergi ve öğrenme programı ekiplerinin Türkiye odaklı saha araştırmaları sonucunda önerdikleri kişiler arasından, araştırma konularında tamamlayıcı bir çeşitlilik, ortak aciliyetler ve besleyici bir tartışma ortamı yaratmayı gözeterek davet edildi.
Disiplinler ötesi, işbirlikçi, kolektif olarak araştıran ve süreç odaklı yöntemlere başvuran Arter Araştırma Programı katılımcılarının uğraştığı konular arasında belge-kurmaca ilişkisi, kuir özneler, tarih yazımı ve minör anlatılar, felaket ve tanıklık, şehir ve yaşam hakkı, teknoloji ve algı, ölçüm ve kontrol, hayatta kalma stratejileri olarak misafirperverlik ve arkadaşlık sayılabilir.
Arter Araştırma Programı’nın 2019 – 2020 döneminde yürütücüsü sanatçı Merve Ünsal’dır.
Katılımcılar
Deniz Aktaş (d.1987, Diyarbakır) 2010 yılında Marmara Üniversitesi GSF Resim Bölümü’nü bitirdi. 2016’da Yeditepe Üniversitesi’nde Yüksek Lisans eğitimini tamamladı. Aktaş çizim ve resimlerinde, kentlerin hafızasında yer eden travmaları insan ve mekân ilişkisi üzerinden irdeliyor. Sanatçının büyük bir titizlikle betimlediği sahneler çetrefilli, derinlikli ve dağınık bir kentin binalarına kentsel dönüşümün, zorla tahliyenin, yıkım ekiplerinin ve hatta çatışmaların bıraktığı izleri taşıyor. Aktaş’ın içinde yaşayanları yutan, boğan, sarmalayan ve görünmez kılan binaları izleyicide bir girdaba kapılma veya labirentte kaybolma hissi yaratıyor. Aktaş, İKSV Cité Internationale des Arts sanatçı misafirlik programına katıldı. Eylül ayında 16. İstanbul Bienali Yedinci Kıta’da işleri sergilenecek. Paris, Münih ve İstanbul’da grup sergilerine katıldı. İstanbul ve Diyarbakır’da yaşıyor ve üretiyor.
Eser Epözdemir (d.1984, İstanbul) koruma, saklama, yer değiştirme, kayıtsızlık üzerine, birey-mekan ilişkisi ekseninde üretmektedir. İşlerinde gündelik yaşam, mimari ögeler, tarihi referanslar, boşluk/doluluk gibi kavramlar göze çarpar. Katıldığı sergiler ve projeler arasında; trans-making Mobility Project, Imago Mundi Project, Artrooms2015 London, 13. İstanbul Bienali- İ. Eviner, Ortak Eylem Aygıtı-Bir Etüd, 2010 İstanbul Kültür Başkenti-İstanbul’da Yaşıyor ve Çalışıyor sayılabilir. Valensiya Politeknik Üniversitesi Görsel Sanatlar ile Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Resim Bölümü’nde eğitim görmüştür. Sabancı Üniversitesi Görsel Sanatlar Bölümü yüksek lisans derecesine sahiptir. Sanat üretiminin yanı sıra kültür-sanat kurumlarında; Açık Dergi programı editörlük ve sunuculuk (Açık Radyo 94.9, 2013-2015 ), yap! (:yaratıcı araştırmacılar platformu, amberplatform’un çocuklara yönelik sanat & teknoloji atölyeleri, 2013-) yürütücülük gibi görevler üstlenmiştir.
Ali Kemal Ertem (d.1987, Trabzon) lisans eğitimini Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü’nde tamamladı. İzmir Ekonomi Üniversitesi Tasarım Çalışmaları Bölümü’nde dersler aldı ve Dokuz Eylül Üniversitesi Müzecilik Bölümü’nde yüksek lisansına devam ediyor. 2014 yılından beri K2 Güncel Sanat Merkezi’nde yönetici asistanı ve küratör olarak çalışıyor, ayrıca 2013 yılından beri Kemeraltı’nda bir misafir sanatçı programı olan Maquis Projects’in eş direktörlüğünü yürütüyor. Ertem’in K2, Maquis Projects kapsamında yaptığı çalışmaların yanı sıra farklı kurum veya bireylerle işbirliktelikleri bulunuyor. 2018 yılından beri İzmir Kültür Platformu Girişimi’nin çekirdek ekibinde olup Pla+form dergisinde editör olarak görev almaktadır. Ertem, sergi kurgusu, müzecilik ve editörlük alanında çalışmalarını İzmir’de sürdürüyor.
Ayşe İdil İdil (d. 1992, İstanbul) lisans eğitimini Şikago Sanat Enstitüsü Okulu'nda tamamladı. İdil’in, yapay ile orjinalin yaratabildiği benzer duygulanımları ve samimiyet olasılığını araştırdığı çalışmaları, çeşitli ilişkilendirmeler ve tercümelerde rastlanan kopukluklara işaret eder. Son çalışması Hep açık, olmayan kapı, Aralık, 2018’de Poşe’de gösterildi. Sergideki iştirakçilerinden Deniz Kırkalı ile Babakele, Çanakkale’de Garp Sessions isimli Alternatif Kılavuzlar teması üzerine kolektif öğrenme, düşünme ve sindirme metodlarını deneyimledikleri araştırma programını düzenledi. Halen Radyo Modyan’da serbest çağrışım ve beklenti üzerinden müzik kurguladığı Mehtapta Safari ve Larissa Araz ile kültür ve sanat alanında çeşitli hizmetler sunan kişilerle buluştukları Kirli Çakı programlarını sunuyor. 2019 Ekim ayında, Galeri 5’i Devir programı çerçevesinde teslim alacak.
Gizem Karakaş (d. 1987, Ankara) İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor. İnsanlık halini, kendi geçmişi ve ilişkileri üzerinden performatif bir yaklaşımla anlamaya ve yansıtmaya çalışmak Karakaş’ın pratiğinin en temel aksını oluşturuyor. Sanatçının video, fotoğraf, ses ve yazı işleri samimiyet kavramını otobiyografik ve kurgusal anlatıların arasında kalan muğlak alanlar üzerinden araştırıyor. Gizem Karakaş 2009 yılında École des Arts de la Sorbonne’da Plastik Sanatlar Bölümü’nde lisans eğitimini bitirdikten sonra, 2011 yılında aynı üniversitede Sanat ve Yeni Medya Bölümü’nde yüksek lisansını tamamladı. Pera Müzesi, Akbank Sanat, santralistanbul, Centre Pompidou, Kasa Galeri gibi birçok sanat kurumunda karma sergilere katılan sanatçının kişisel sergileri arasında Studio’yu Gezmek İçin Son Şansınız!, Galerist Studio (2015) ve Masum Değiliz, Depo İstanbul (2019) yer alıyor. Kolektif üretim ve işbirlikleri Karakaş’ın pratiğinin bir diğer merkezi. 2017’den beri HAH -Ahu Akgün, Ayça Telgeren, Defne Tesal ve Murat Yıldız’la- ve Hayırlı Evlat -İpek Hamzaoğlu ve Serra Tansel- kolektifleri ile birlikte çalışan sanatçı aynı zamanda 2011 yılından bu yana Etem Şahin ile birlikte Medyartiz adı altında interaktif performanslar üretiyor. Sanat üretiminin yanı sıra 2015 yılından beri Galeri 5’e sanat danışmanlığı veren Karakaş, 2017 yılından beri İstanbul Özel Saint-Joseph Fransız Lisesi’nde Kültürel Etkinlikler Koordinatörü olarak çalışıyor. (https://gizemkarakas.tumblr.com/)
Neslihan Koyuncu (d.1986, Eskişehir) 2008’de lisans, 2015’te yüksek lisans eğitimini Sabancı Üniversitesi’nde Görsel Sanatlar üzerine tamamladı. Yapısal olanı kişisel olan ile yapıbozuma uğratmanın yolları üzerine çalışan sanatçı, işlerinde fotoğraf, video, hazır nesne gibi farklı mecralar kullanmaktadır. Daha önce UZ ve dadans ile ortak çalışmalar yaptı. Katıldığı sergiler arasında HABITAT, İstanbul Modern Müzesi; Letter from Istanbul, Pi Artworks London, Rüya Logu, Bilsart bulunmaktadır. Şu anda Hrant Dink Vakfı’nda 23,5 Hrant Dink Hafıza Mekânı proje koordinatörü olarak çalışıyor. (http://neslihankoyuncu.com)
Sarp Özer, güncel sanat alanında çalışan küratör. Araştırma konuları arasında sibernetik kültür ve alternatif pedagoji yer alır. İstanbul’da bulunan öğrenme alanı AVTO’nun program yönetmenidir. Arşivin toplumsal hafızadaki yeri ve işlevi hakkında konuşmalar düzenleyen Arşivden Sonra? oluşumunun üyesidir. Daha önce SALT Araştırma’da çalışan Özer, L’internazionale Online yayın iştirakçileri arasındadır.
Nora Tataryan, Toronto Üniversitesi Kadın ve Cinsiyet Çalışmaları Bölümü'nde doktora; Sabancı Üniversitesi Kültürel Çalışmalar Programı'nda (İstanbul) yüksek lisans eğitimini ve Galatasaray Üniversitesi (İstanbul) ve Paris 1 Panthéon-Sorbonne (Paris) Felsefe Bölümü’nde lisans eğitimini tamamlamıştır. İlgi alanları arasında estetik teori, feminist felsefe ve psikanaliz bulunan Tataryan, Sabancı Üniversitesi’nde Hafıza ve Cinsiyet Çalışmaları üzerine dersler vermektedir. “Son Okuma” adlı podcast serisini hazırlayıp sunmaktadır.
Ezgi Tok lisans eğitimini Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde, yüksek lisans eğitimini Güzel Sanatlar Enstitüsü’nde tamamladı. Çalışmalarında standartlar ve tanımlar üzerine düşünen sanatçı düzen, birim, entropi, sistem gibi kavramları farklı mecralar aracılığıyla ele alıyor.
Alper Turan (d. 1993, Ankara), bağımsız küratör ve beyaz küpün dışında geçici-uçucu, mekâna özgü projeler yapmakla ilgilenen küratöryel kolektif Das Art Project’ in eş kurucusu. Turan, lisans eğitimini Galatasaray Üniversitesi ve Institut Catholique Üniversitesi’nde edebiyat ve dilbilim alanında tamamlamış, yüksek lisansına Sabancı Üniversitesi, Kültürel Çalışmalar Bölümü’nde devam etmektedir. Turan, en son, Türkiye özelinde HIV/AIDS’i konu edinen Pozitif Alan sergisinin küratörlüğünü üstlenmiştir.
Merve Ünsal, Arter Araştırma Programı Yürütücüsü
*1985, Lahey
Robert Koleji’nin ardından Princeton Üniversitesi’nde Sanat ve Arkeoloji (lisans) ve Parsons The New School for Design’da Fotoğraf ve Fotoğrafla İlişkili Mecralar alanında (yüksek lisans) eğitimi aldı. New York ve İstanbul’da çeşitli sanat kurumlarında çalıştıktan sonra 2015’ten beri serbest olarak Türkçe-İngilizce çeviri, İngilizce redaktörlük, ve çağdaş sanat alanında yazarlık yapıyor. m-est.org adlı sanatçı odaklı çevrimiçi yayın mecrasının kurucu editörü. Fotoğraf ve metin alanlarında yoğunlaşan sanat işlerini Oslo, Toronto, Beyrut gibi şehirlerde farklı bağlamlarda ve ölçeklerde göstermiş olan Ünsal, sanatçı inisiyatifleri, misafirlik programları ve sanatsal araştırma programlarının sanatçıların üretimlerine olan etkisini araştırmakla ilgileniyor.
Arter Araştırma Programı’nın 2019 – 2020 döneminin Program Yürütücüsü olarak çalışıyor. Arter Öğrenme Programı “Çağdaş Sanat Seminerleri” kapsamında tamamladığı araştırma, 2020 yılında 4 haftalık bir seminer olarak katılımcılarla buluşacak.
